Takie fortepiany produkuje się... w Kaliszu !

Sylwester Kowalczyk jest absolwentem kaliskiego Technikum Budowy Fortepianów. Tam w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, pod okiem samego mistrza Arnolda Fibigera zgłębiał arkana poszczególnych etapów produkcji tych niezwykłych instrumentów. Podczas lekcji, ale też podczas spotkań w samej fabryce Fibiger – wówczas nauczyciel Technikum i jednocześnie pracownik upaństwowionej Fabryki Fortepianów i Pianin „Calisia”, chętnie dzielił się swoją wiedzą i przekazywał wszystkie tajniki tego niezwykłego fachu. Teoria menzur, sposób wyniesienia mostków, wyliczenia napięcia strun – to tylko niektóre tajemnice zawodowe, które niezmiennie przydają są w pracy do dziś. We wspomnieniach dawnego ucznia pozostał obraz fantastycznego nauczyciela, który z niezwykłą biegłością potrafił posługiwać się suwakiem logarytmicznym, wykonując najbardziej skomplikowane obliczenia i człowieka, który zaszczepił w nim pasję tworzenia instrumentów.

Później od roku 1978 panowie pracowali razem w Calisii, w dziale konstrukcyjnym. W ciągu 25 lat pracy w fabryce Sylwester Kowalczyk piastował kolejno stanowisko szefa kontroli jakości, głównego technologa i wreszcie szefa produkcji. Nabyte przez ten czas doświadczenie i gruntowna wiedza sprawiają, że zbudowanie od podstaw fortepianu, czy pianina nie stanowi dla niego żadnego problemu.

Po odejściu z fabryki w 2003 roku zajął się renowacją starych instrumentów. Początkowo tylko w celach hobbystycznych, z czasem jednak praca nad przywracaniem do życia zniszczonych instrumentów zaczęła go fascynować. Założył małą rodzinną firmę, w której wraz z synem i kilkoma pracownikami głównie naprawiają i odnawiają pianina i fortepiany. Ale nie tylko. Na swoim koncie firma ma wyprodukowane od podstaw 3 fortepiany! Ostatni z nich zrobiony na specjalne zamówienie, intarsjowany drewnem według unikatowego wzoru, opatrzony logo „Jantar Kalisz” znalazł swoje miejsce u nabywcy w Niemczech.

Jego produkcja trwała dość długo, bo około półtora roku. Wynika to z tego, że mały zakład pana Kowalczyka mieszczący się w niewielkim pomieszczeniu obok domu w Piotrowie nie posiada pełnego oprzyrządowania. Pewne podzespoły zamawia się w odlewni żeliwa w Tomaszowie Mazowieckim, zaś części mechaniczne sprowadza się z renomowanych, specjalistycznych firm niemieckich. Również lakierowanie odbywa się poza zakładem. Jednak najbardziej skomplikowane prace w drewnie robi się na miejscu. Do nich należy wykonanie drewnianego szkieletu fortepianu złożonego z kilkunastu warstw cienkiego forniru. Na nim ustawia się płytę rezonansową zrobioną z cieniutkich klepek drewna pozyskanych ze specjalnej odmiany świerku wysokogórskiego. Precyzyjnie dopasowana i wyprofilowana płyta jest sercem instrumentu. Trzeba ją wygiąć w kształt czaszy w taki sposób, aby wydobywała odpowiedni, piękny dźwięk. Tutaj działają na nią siły wektorowe o wielkości od 16 do 20 ton! Ten etap produkcji jest największym sprawdzianem talentu i profesjonalizmu wykonawcy.

Każda osoba w firmie ma swoją specjalizację. Szef dokonuje wszystkich obliczeń i pracuje przy składaniu szkieletu i pudła rezonansowego. Syn, również absolwent TBF specjalizuje się w regulacji mechanizmu klawiatury fortepianu. Stolarz wykonuje obróbkę drewna, ktoś inny robi naciągi strun. Praca każdego z nich złożyła się na powstanie tego niezwykle pięknego pod względem estetycznym instrumentu, o brzmieniu bardzo dobrej jakości, którego nie powstydziłaby się dawna fabryka Calisia.
Ciekawostką jest, że wszystkie wyremontowane i wyprodukowane instrumenty, stoją w prywatnym, wybudowanym kilka lat temu domu pana Sylwestra i tam w odpowiedniej temperaturze i wilgotności czekają na swoich odbiorców. Sam gospodarz mieszka z żoną w bloku w Kaliszu i wciąż ma nadzieję, że niebawem się przeprowadzi…

Jeśli w tak niedużym zakładzie może powstać tak skomplikowany instrument jakim jest fortepian, który dorównuje jakością najlepszym światowym markom i cieszy się zainteresowaniem nabywców również spoza Polski, to znaczy, że wciąż jesteśmy miastem, które posiada wysokiej klasy fachowców, w których drzemią olbrzymie talenty i profesjonalizm i którzy nie ustają w korzystaniu ze swojego cennego doświadczenia na miarę swoich możliwości.

Kto wie, może marka Jantar Kalisz kojarząca się z najlepszymi tradycjami rzemieślniczymi przyjmie się na stałe i będzie wizytówką promocyjną naszego miasta.