Czy alergia może zabić?

2006r – znana polska aktorka umiera po użądleniu przez osę, która pływała w szklance z wypitym przez nią sokiem

2014 r – 9-letnia dziewczynka uczulona na orzeszki ziemne zmarła po zjedzeniu 3 czekoladek. Na opakowaniu czekoladek napisano „może zawierać śladowe ilości orzeszków”.

2014r – 38-letni mieszkaniec Wielkiej Brytanii zmarł po zjedzeniu curry zawierającego orzeszki, na które był uczulony. Przed złożeniem zamówienia powiadomił personel restauracji o swojej alergii. Właściciel restauracji zamiast droższych migdałów używał do curry orzeszków ziemnych. Został przez sąd uznany winnym zabójstwa.

grudzień 2016r- linie American Airlines wypraszają z pokładu samolotu osoby uczulone na orzeszki ziemne w obawie, że nie mogą im zapewnić środowiska wolnego od alergenów orzeszków

W internecie znajdziecie setki podobnych historii.

Tak, alergia może być śmiertelnie niebezpieczna i niestety przekonujemy się o tym coraz częściej.

Najbardziej niebezpieczną formą alergii jest anafilaksja- taka „ superalergia”- nagła, szybko rozwijająca się, gwałtowna reakcja alergiczna, obejmująca cały organizm. Jej objawy są bardzo ciężkie: duszność, chrypka i bezgłos, świąd całego ciała, zmiany skórne, bóle brzucha, wymioty, biegunka, spadek ciśnienia, zasłabnięcie. Anafilaksja jest często nieprzewidywalna, a jej objawy mogą wystąpić w ciągu kilku sekund lub minut od kontaktu z alergenem – doprowadzając do wstrząsu anafilaktycznego i śmierci pacjenta.
Przyjmuje się, że każdego roku w Polsce odnotowuje się jeden przypadek anafilaksji na 300 osób i 2–3 zgony na milion mieszkańców . Wiemy, że dane te są niedoszacowane, bo w publicznych statystykach anafilaksja i wstrząs anafilaktyczny nie są rejestrowane.

Do anafilaksji najczęściej doprowadzają leki, pokarmy i jady owadów.
Wśród leków pierwsze miejsca zajmują antybiotyki i leki przeciwbólowe, ale każdy lek może być przyczyną ciężkiej anafilaksji. Jesteśmy kuszeni reklamami leków i suplementów diety, które rzekomo likwidują wszystkie, nawet najdziwniejsze dolegliwości. Przyjmujemy coraz więcej rozmaitych leków i suplementów – można się zatem spodziewać, że również ilość reakcji polekowych będzie systematycznie rosła.

Do najbardziej uczulających pokarmów należą: orzeszki ziemne, ryby i owoce morza, jajka, mleko, soja.
Nie oznacza to oczywiście, że tylko te pokarmy mogą doprowadzić do anafilaksji. Wśród moich pacjentów są osoby, które przebyły reakcje anafilaktyczne po zjedzeniu paprykarza, pestek dyni, bułki z sezamem, lodów o smaku orzecha laskowego, pizzy z sosem pomidorowym czy po wypiciu miętowej herbaty.
Wśród dzieci do 4 roku życia anafilaksję wywołują najczęściej mleko i jajko. Tak- nie ma tu błędu w druku- nawet niemowlęta mogą doświadczyć ciężkiej anafilaksji ze wstrząsem.

Czasami alergia jest tak silna, że wystarczy sam zapach potrawy, lub pocałunek z osobą, która niedawno jadła np. orzeszki – żeby zagrozić życiu alergika.

Jeden z moich pacjentów z alergią na owoce opowiedział mi, że dostał ciężkiego napadu duszności po wejściu do mieszkania kolegi, którego mama przygotowywała sok jabłkowy używając sokowirówki- wystarczyły drobiny soku w powietrzu. Inna moja młoda pacjentka opowiada, że do wywołania u niej ciężkiej pokrzywki i duszności wystarcza sam zapach gotowanej lub smażonej ryby. Od wielu lat nie wyjeżdża już nad morze, a w ciepłe dni nie spaceruje po osiedlu w porze obiadowej.

W przypadku orzeszków ziemnych- aby wywołać anafilaksję może wystarczyć ilość orzeszka właściwie niewidoczna gołym okiem- po prostu pyłek obecny w przewodach klimatyzacyjnych. To dlatego linie lotnicze tak bardzo boją się pasażerów z alergią na orzeszki ziemne, a wielu amerykańskich przewoźników nie podaje już orzeszków w samolotach.

Sami wiecie, że unikanie nawet niewielkich ilości alergenu w diecie jest bardzo trudne. Zgodnie z prawem producenci żywności muszą dokładnie wypisać na opakowaniu zawarte w produkcie alergeny. Jeśli w czekoladkach są orzechy laskowe- na opakowaniu umieszczony jest napis „zawiera orzechy laskowe” . Ale jeśli w tej fabryce wytwarza się czekoladki z kremem z orzeszków ziemnych- nawet na zupełnie innej hali i innej taśmie produkcyjnej- czekoladka z orzechami laskowymi może zawierać alergeny orzeszków ziemnych. Producent używa wtedy oznaczenia- „może zawierać śladowe ilości orzeszków ziemnych”. Dla części pacjentów „ śladowa ilość” jest ilością śmiertelną…

Co roku w sezonie lotów owadów media ostrzegają alergików przed możliwymi skutkami użądlenia owadów. Oczywiście unikanie owadów jest sprawą najważniejszą. Od wielu lat możliwe jest również bardzo skuteczne odczulanie na jady owadów. Prowadzi się je na ogół w ośrodkach klinicznych, wymaga ono kilku lat regularnych wizyt, ale może ochronić przed śmiercią.

Alergolodzy od wielu lat pomagają pacjentom zagrożonym anafilaksją. Uczymy pacjentów, jak unikać groźnego alergenu- a niekiedy wymusza to zmianę nawyków i stylu życia całej rodziny. Prosimy o noszenie informacyjnych bransoletek i informowanie znajomych i współpracowników o alergii. Wyposażamy pacjentów w „zestawy ratunkowe” i uczymy ich, co robić, jeśli mimo wszystko zetkną się z groźnym alergenem. Mamy również możliwość odczulania na jady owadów lub desensytyzacji w przypadku niektórych leków.

Pamiętajcie jednak, że anafilaksja może być reakcją całkowicie nieprzewidywalną, a zawsze jest bardzo groźna. Gdy ktoś zasłabnie na ulicy- przyczyną może być anafilaksja. Nie przechodź obojętnie. Możesz uratować komuś życie.

Masz pytania związane z alergiami? Przyślij je TUTAJ – postaram się napisać kolejne artykuły na interesujące Was tematy.

Autorka naszego nowego cyklu artykułów, Marzena Nowacka – Rudolf, specjalista alergolog, zajmuje się problematyką alergii od wielu lat. Mamy nadzieję, że artykuły pomogą Wam w zrozumieniu czym są alergie i jak z nimi żyć.