Zgwałcone i upokorzone

2018-11-16 21:58:00 Arkadiusz Pacholski

Zgwałcona Polka przeważnie gwałcona jest kilkukrotnie – najpierw podczas właściwego gwałtu, potem przez organa państwa, które wyjaśniają sprawę jej gwałtu, a także przez opinię publiczną.

1. Gwałty to zjawisko na marginalne. 2. Jeśli kobieta się nie broniła i jeśli gwałciciel nie użył siły fizycznej, nie doszło do gwałtu. 3. Kobiecy są gwałcone w niebezpiecznych miejscach przez nieznanych im mężczyzn. 4. Kobiety chcą być gwałcone. 5. To kobiety prowokują gwałt (jeśli kobieta nie robi nic głupiego i siedzi w domu, nic się jej nie stanie). 6. Gwałciciele kierują się popędem seksualnym. Oto sześć obiegowych sądów na temat gwałtów na kobietach. Wszystkie one, jak pisze socjolożka Zofia Nawrocka, autorka książki Gwałt. Głos kobiet wobec społecznego tabu (Książka i Prasa, 2013), są mitami niemającymi żadnego związku z prawdą.

Zofia Nawrocka wysłuchała relacji pięciu kobiet – Pauliny, Julii, Magdy, Anny i Weroniki – na temat gwałtu, jakiego doświadczyły, a następnie sposobu, w jaki zostały potraktowane przez organa i instytucje, do których zwróciły się z prośbą o pomoc: policję, prokuraturę, szpital, przychodnię, sąd. Przeanalizowała stan prawny i obowiązujące procedury. Wnioski przedstawiła w swojej książce.

„Prawo i chroniące je instytucje – pisze w niej – są wyalienowane od rzeczywistości społecznej i istniejącego na tym poziomie konfliktu między sprawcą i ofiarą. Policja wbrew pozorom nie chroni słabszych przed silniejszymi – policja chroni przestrzegania prawa. Gdy w konflikt angażują się instytucje, staje się on kofliktem między nimi sprawcą (…). Ofiara staje się tylko dodatkiem do sprawy (…). Sprawcę spotyka kara nie za skrzywdzenie ofiary lecz za złamanie prawa – gdyby było inaczej, gdyby w centrum uwagi był realny dobrostan konkretnej kobiety (…), nie mogłoby dochodzić do sytuacji, w których w trakcie dochodzenia sprawiedliwości ofiarę spotykają dalsze krzywdy.”

Zofia Nawrocka jest również działaczką społeczną i feministką. W fundacji Feminoteka była współkoordynatorem projektu badawczego Dość milczenia. Problem gwałtu w Polsce. Jest też rowerzystką prowadzącą warsztaty napraw rowerowych dla kobiet.

Zofia Nawrocka będzie gościem kolejnego jesiennego Salonu Literackiego. Na spotkanie z nią zapraszamy we wtorek 20 listopada o godzinie 18 w Bibliotece Głównej na ul. Legionów 66. Imprezę finansuje Samorząd Województwa Wielkopolskiego.

Forografie: Zofia Nawrocka, Książka i Prasa